ГЛУШКОЎ
Сяргей Мікалаевіч

24 верасня 1947 г., г. Полацк – 31 жніўня 2020 г., г. Полацк

краязнаўца, фотааматар
Працаваў слесарам-мантажнікам на прадпрыемствах “Данбаспрамхіммантаж”, “Дзяржкамгаз” БССР, “Шкловалакно” (1963-2007).
Займаўся комплекснымі даследваннямі Полаччыны. Праводзіў пошукі і вывучэнне каменных крыжоў, святых крыніц, сакральных валуноў, капішчаў, мольбішчаў. Збіраў легенды і паданні, вывучаў тапаніміку Полацка і яго ваколіц. Займаўся папулярызацыяй ведаў пра выдатных землякоў і асоб, звязанных з Полаччынай.
Павагу да мінуўшчыны выхавалі бацькі – Мікалай Сяргеевіч і Антаніна Міхайлаўна Глушковы – і старэйшы брат Уладзімір, педагог, філолаг, паэт, фотамастак. Вялікі ўплыў на фарміраванне зацікаўленнасці гісторыяй і прыродай роднага краю, а таксама павышэнне ўзроўню ведаў аказала знаёмства і супрацоўніцтва з А.А. Арцыхоўскім, братамі А.П. І В.П. Грыцкевічамі, В.Ф. Вінакуравым, Г.А. Каханоўскім, Э.А. Ляўковым, А.В. Мальдзісам, С.В. Тарасавым.
Сістэматычна пачаў займацца краязнаўчымі даследваннямі з 1984 г., калі зацікавіўся геалагічнымі помнікамі прыроды. Выявіў шэраг незвычайных валуноў, месцаў былых капішчаў і перадаў звесткі пра іх у Інстытут геафізікі АН БССР. Браў удзел у экспедыцыі Інстытута геафізікі АН БССР пад кіраўніцтвам Э.А. Ляўкова, В.Ф. Вінакурава, В.І. Ярцава (1987) і супрацоўнічаў з навукоўцамі Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У наступныя гады выявіў шэраг капішчаў і рытуальных камянёў (больш за 20), сярод якіх: “Змееў камень” каля в. Заполле Полацкага райна, “Перуноў камень”, “Камень Шавец” каля в. Турасы Ушацкага раёна, “Пятроў камень” непадалёк ад замчышча, дзе змяшчалася крэпасць Красная. Быў перакананы ў тым, што выяўленныя ў ваколіцах Полацка сакральныя комплексы і асобныя культавыя камяні ўваходзяць у агульную сусветную сістэму падобных пабудоў невядомага нам прызначэння, у якую ўваходзяць піраміды Егіпта, Індыі, Мальдзіў, камлехі і менгіры Еўропы, Урала і іншых рэгіёнаў свету.
У шчыльным кантакце з навукоўцамі Э. Ляўковым і В. Вінакуравым, на апошнім этапе пошуку дапамог выявіць месца нараджэння Ганны Баляславаўны Місуны (в. Забалацце Полацкага раёна), якая з’яўлялася першай жанчынай-геолагам, што займалася палявымі доследамі ледавіковых адкладанняў у Расійскай імперыі. Даследваў Бікульніцкае капішча каля воз. Янова ў Полацкім раёне. Разам з братам Уладзімірам і праўнучкай І.Ф. Хруцкага Ядзвігай Мацееўскай выявілі месцы пахаванняў вядомага мастака і яго брата Андрэя каля іх былога маёнтка Захарнічы на Полаччыне, добраўпарадкавалі іх. У 1998 г. на месцы пахавання быў узведзены помнік (арх. Аляксандр Гвоздікаў), які праз тры месяцы быў знішчаны вандаламі.
На працягу трох гадоў разам з К.М. Анціпавым вёў даследчыцкую работу па вяртанні імя віцэ-адмірала І.А. Павалішына, сядзіба якога знаходзілася ў межах сучаснай в. Янкавічы, на мяжы Полацкага і Расонскага раёнаў. Дзякуючы праведзеным даследванням у в. Янкавічы імем адмірала названа вуліца, школа, паляўнічы домік. Пазней усталявана шыльда на месцы пахавання Павалішына.
Займаўся даследваннямі лёсу выдатнага беларускага мастака Яфіма Спажынскага, які жыў і працаваў у Полацкім павеце на мяжы XVIII-XIX стст.; даследваў жыццёвы шлях і сувязі генерала Я.П. Кульнева з Полаччынай.
Шмат вандраваў як па рэспубліках СССР, так і па рэгіёнах БССР, Полаччыне. Рэгулярна рабіў саматужныя вандроўкі па ваколіцах Полацка. Удзельнічаў у шматлікіх навуковых экспедыцыях, якія ладзіліся навукоўцамі Э. Ляўковым, Л. Дучыц, С. Тарасавым, Г. Семянчуком, Д. Дукам, У. Мілюціным, М. Клімавым.
Браў удзел у стварэнні экспазіцыі, прысвечанай віцэ-адміралу І.А. Павалішыну і генералу Я.П. Кульневу ў Расонскім музеі баявой садружнасці, музеі імя Павалішына Янкавіцкай БШ Расонскага раёна, экспазіцыі, прысвечанай І.Ф. Хруцкаму ў музеі СШ в. Палата Полацкага раёна.
У 2009 г. разам з Л.Ф. Данько вызначыў месцазнаходжання колішняга Мікалаеўскага мужчынскага манастыра на Лучне, заснаванага каля Полацка ў ХІІІ ст. полацкім епіскапам Сімеонам і ля возера Ропна (цяпер в. Калектыўная Полацкага раёна). Браў актыўны ўдзел у працы па аднаўленні ў Полацку помніка падзеям вайны 1812 г. Знайшоў памятную пласціну, закладзенную ў падмурак помніка-капліцы пры першым будаўніцтве ў 1848 г.
Удзедьнік устаноўчага з’езду па арганізацыі БКТ (снежань 1989 г.), быў абраны ў Цэнтральную Раду ад Полацкай акругі. Браў актыўны ўдзел у рабоце полацкага гісторыка-культурнага аб’яднання “Маладзік”, важным вынікам дзейнасці якога была забарона праводзіць забудову шматпавярховымі будынкамі плошчы Свабоды ў Полацку. У даследчыцкай працы шчыльна супрацоўнічаў з Полацка-Глыбоцкай епархіяй, Музеем баявой садружнасці г.п. Расонаў, ЦДГА ВМФ, ЦДВГА, Дваранскім сходам г. Санкт-Пецярбург, Музеем-сядзібай Ф. Цютчава і Я. Баратынскага ў Муранава Маскоўскай вобл., Горацкім мастацкім музеем г. Пераяслаўля, Інстытутам гісторыі і Інстытутам геалогіі НАН Беларусі, бібліятэкамі Полацка, Віцебска, дзяржаўнымі арганізацыямі і ўстановамі Полацкага, Расонскага, Ушацкага, Лепельскага раёнаў.
Фотааматар. Сабраў прыватны архіў, у які ўваходзяць фотаздымкі помнікаў прыроды, гісторыі і культуры Полаччыны. Арганізаваў дзве фотавыставы – “Ціхая мая радзіма” (2007) і “Неслышно времени движение” (2009) – у Цэнтры нацыянальных культур і рамёстваў г. Полацка.

(Півавар, М. В. Краязнаўцы Віцебшчыны другой паловы ХХ - пачатку ХХІ ст. : бібліяграфічны даведнік / М. В. Півавар. - Мінск: Кнігазбор, 2010. - 372 с. )

  1. Ці ўмеем паважаць продкаў // Сцяг камунізму. – 1987. – № 85 – С. 2
  2. Мадэрн каля старых муроў // Сцяг камунізму. – 1987. – № 120. – С. 3
  3. Краязнаўчы з’езд // Сцяг камунізму. – 1990. – 9 студз.
  4. Прости нас, Волово озеро! // Полацкі веснік. – 2003. – 31 кастр.
  5. Новое о Повалишиных // Голас Расоншчыны. – 2006. – 8 жніўня. (вместе с К.М. Антиповым)
This site was made on Tilda — a website builder that helps to create a website without any code
Create a website